گاز دی اکسید کربن یا گاز کربنیک با فرمول شیمیایی Co2 از ترکیب کربن و اکسیژن حاصل می شود که بر اثر احتراق مواد آلی در مجاورت اکسیژن به دست می آید و دارای دو پیوند دوگانه O=C=O می باشد. دی اکسید کربن دارای تعداد 4 پیوند کوولانسی بوده و دارای 2 قلمرو الکترونیکی می باشد.
برای اشاره به خواص مولکولی دی اکسید کربن می توان به این نکته اشاره کرد که ماده ای دو قطبی بوده و در دمای پایین تر از 78- درجه سانتی گراد متراکم بوده و یخ خشک را ایجاد خواهد نمود که در صنعت نیز مورد استفاده فراوان قرار می گیرد. این گاز بی بو، بی رنگ و نارسانا غیر قابل اشتعال بوده و دارای چگالی 5/1 می باشد و با مکانیزم رقیق کردن اکسیژن هوا و سرد کردن آتش عمل اطفاء را انجام می دهد. در زمان اطفاء، دی اکسید کربن به ازای هر کیلو مایع، بیشتر از دو برابر افزایش می یابد یعنی به ازای هر پوند گاز Co2 مقدار 8 فوت مکعب گاز تشکیل شده که در زمان تبدیل آن از مایع به گاز ( در زمان تخلیه و اطفاء) حدود 450 برابر افزایش خواهد یافت.
مزایای سیستم اطفاء گازی CO2 :
- متداول ترین و ارزان ترین گاز موجود بازار می باشد.
- به تجهیزات الکترونیکی آسیبی نمی زند.
- سرعت Reaction بالا دارد.
- به طبیعت آسیب نمی زند.
- به راحتی و با قیمت کم شارژ می گردد.
- و…
موارد استفاده از سیستم اطفاء Co2 :
استفاده در حریق های گروه B و C در NFPA و در کلاس E در استاندارد BS مانند:
- خزانه داری ها
- مخازن غوطه ور
- موتورخانه ها
- منابع مایعات و گازهای قابل اشتعال
- تجهیزات فرایندی (Process Equipment)
نحوه عملکرد سیستم CO2 :
گاز CO2 مورد استفاده ی سیستم اطفاء حریق، در درجه حرارت عادی و در سیلندرهایی تحت فشار حدود 750Psi و به صورت مایع در بازار موجود است. در زمان حریق و صدور فرمان تخلیه، ضامن سیلندرها عمل کرده و گازِ تخلیه شده با سرعت زیاد و به شدت منبسط می گردد و حجم ناگهانی زیادی را در برخواهد گرفت و بالطبع باعث برودت شدید هوا خواهد شد. این مایع به شکل یخ خشک درآمده و همانند ابری سفید، زون اطفاء را در برگرفته و حرارت محیط را جذب می نماید. سیستم اطفاء به دو نوع پر فشار و کم فشار مورد استفاده قرار می گیرد که بسته به زون اطفاء، توسط کارشناس طراح انتخاب خواهد شد . بر اساس استاندارد NFPA بسته به نوع و زون اطفاء، از غلظت حداقلی34% و بالاتر می بایست استفاده کرد.
لازم به ذکر است که از این نوع گاز برای اطفاء کلاس A هم می توان در غلظت های خیلی بالاتر استفاده کرد که توصیه نمی گردد.
